Trần Văn Thọ & Nguyễn Xuân Xanh
Đây là Chương dẫn nhập của cuốn sách “Việt Nam hôm nay và Ngày mai“, do Trần Văn Thọ và Nguyễn Xuân Xanh chủ biên, Ban Tu thư Đại học Hoa Sen và Nhà xuất bản Đà Nẵng phát hành tháng 4 năm 2021. Đây là một công trình tập thể của 22 nhà nghiên cứu Việt Nam trong và ngoài nước, bàn về các mặt lịch sử, văn hóa, tư tưởng, giáo dục, y tế, kinh tế Việt Nam. Cuốn sách thực hiện còn để tặng Giáo sư Cao Huy Thuần.
Trần Hữu Dũng
Dẫn nhập
Nước Việt Nam thân yêu của chúng ta đang ở trên đường phát triển nhưng còn đối diện nhiều vấn đề mà trí thức cần đóng góp trí tuệ để góp phần làm cho tương lai đất nước tốt đẹp hơn. Nhìn từ góc độ nào, từ văn hóa, giáo dục, y tế đến kinh tế, xã hội, nghiên cứu khoa học, ta đều thấy có nhiều vấn đề cần cải cách, cải thiện, trong đó không ít vấn đề làm mình bức xúc. Dân số nước ta sắp đạt 100 triệu. Hiếm có nước nào đông dân như thế mà có sự thống nhất cao về văn hóa, ngôn ngữ, và hầu như không có mâu thuẫn về sắc tộc, tôn giáo. Một nước có các tính chất đó rất dễ phát triển thành một nước tiên tiến. Tiềm năng để Việt Nam trở thành một nước giàu mạnh là rất lớn. Nhưng những vấn đề, những bức xúc về nhiều mặt hiện nay phải được giải quyết thì tiềm năng mới được khơi dậy. Năm nay (2020) ngẫu nhiên có nhiều sự kiện mở đầu một giai đoạn mới của Việt Nam: Hậu đại dịch Covid-19, kỷ niệm 75 năm Quốc khánh, 45 năm từ ngày có hòa bình và thống nhất đất nước, đón một thập niên mới đánh dấu bằng Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, v.v.. Nhân cơ hội nầy, trước những vấn đề cần giải quyết, chúng ta có thể phát đi một thông điệp, đưa ra các ý tưởng để góp phần thúc đẩy đất nước phát triển không?
Đó là suy nghĩ chung của chúng tôi, những người tham gia thực hiện cuốn sách nầy. Nhưng còn một lý do nữa để viết cuốn sách nầy. Chúng tôi muốn làm một món quà văn hóa để tăng người bạn thân thiết và khả kính, Giáo sư Cao Huy Thuần, Giáo sư Danh dự Đại Học Picardie (Pháp). Vừa bước qua tuổi bát tuần, anh Thuần tuy làm việc và sinh sống tại Pháp, chủ yếu giảng dạy và nghiên cứu về chính trị, luật học, văn hóa, tôn giáo, nhưng luôn hướng về tổ quốc, mong muốn đất nước phát triển. Tặng anh Cao Huy Thuần chúng tôi không làm theo cách thường thấy, nghĩa là không viết về anh Thuần (dù chúng ta có rất nhiều kỷ niệm đối với anh), không đánh giá, bình luận về hoạt động khoa học và giáo dục của anh (dù việc nầy rất đáng làm), mà viết một cuốn sách về các vấn đề hiện nay của Việt Nam, những vấn đề mà chính anh Thuần cũng từng trăn trở.
I
Giáo sư Cao Huy Thuần sinh năm 1937 tại Bình Sơn, Quảng Ngãi. Sau 1945 về Huế, chánh quán của gia đình, học trung học tại trường Khải Định (Quốc Học) rồi vào Saigon học Đại Học Luật và từ năm 1962 dạy Luật tại Đại Học Huế. Cuối năm 1964 anh nhận học bổng của chính phủ Pháp và sang Paris du học. Sau khi bảo vệ luận án tiến sĩ tại Đại học Paris đầu năm 1969, anh được bổ nhiệm giảng dạy tại Đại học Paris, sau đó chuyển sang Đại học Lille rồi Đại học Picardie (tại đây anh kiêm nhiệm Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Cộng đồng châu Âu). Anh về hưu với chức danh Giáo sư Danh dự Đại học Picardie. Anh là tác giả hoặc đồng tác giả của hàng chục bài nghiên cứu và hơn chục tác phẩm bằng tiếng Pháp.
